Lutjens slaat de plank mis.

Emiel Stolp , 25 januari 2023

De partij NSC van Peter Omtzigt heeft voorgesteld om de pensioendeelnemers zelf met een referendum te laten beslissen of ze hun pensioen in de nieuwe WTP regeling willen invaren of niet. In een stuk van 17 januari het vakblad Pensioen Pro schrijft pensioenjurist Erik Lutjens dat een referendum over de pensioenregeling in strijd zou zijn met het ILO verdrag dat stelt dat het aan de vakbonden is om afspraken te maken over arbeidsvoorwaarden.

Nu is de toekomstige opbouw van het pensioen een arbeidsvoorwaarde, en het is inderdaad aan de vakbonden om hier afspraken over te maken. Maar voor de bestaande opgebouwde rechten ligt het echt anders. Die opgebouwde rechten zijn een toezegging van het pensioenfonds aan de individuele deelnemer. Daar heeft de vakbond niets meer mee te maken. De opgebouwde rechten vallen onder het eigendomsrecht en zijn geen arbeidsvoorwaarde meer. Vergelijk het maar met het salaris. Via de CAO gaat de vakbond over loonschalen en collectieve verhogingen. Maar het resultaat van het salaris, namelijk de bankrekening van de werknemer, daar heeft de vakbond natuurlijk niets over te zeggen.

In artikel 20 van de pensioenwet staat ook expliciet dat bij een wijziging van de pensioenovereenkomst, de eerder opgebouwde rechten niet gewijzigd worden.

Volgens artikel 83 van de pensioenwet mag het pensioenfonds een waarde-overdracht naar een nieuwe regeling doen, maar alleen als de deelnemers daarmee instemmen en de toezichthouder DNB geen bezwaar maakt.

Bij het verplaatsen van het pensioenfonds naar het buitenland staat nu ook al in de wet dat de deelnemers, en niet de vakbonden, hier per referendum mee moeten instemmen.

De pensioenwet gaat er dus ook vanuit dat de bestaande pensioenopbouw geen arbeidsvoorwaarde is die door de sociale partners gewijzigd kan worden. De toekomstige opbouw is dat juist wel.

Er zijn de afgelopen jaren bij bedrijfsovernames regelmatig collectieve waarde-overdrachten geweest. Maar altijd was de regel dat de vakbonden kunnen onderhandelen over de nieuwe regeling en de nieuwe opbouw, maar dat de DNB de overdracht van de opgebouwde rechten moet toetsen en dat de deelnemers daar ook individueel bezwaar tegen kunnen maken. De vakbonden hebben ook nooit eerder zeggenschap geclaimd over de opgebouwde rechten in de bestaande pensioenregeling.

Een referendum over het invaren van bestaande, opgebouwde, rechten in een nieuwe regeling is daarom niet in strijd met het ILO-verdrag. Een referendum over de regeling voor de nieuwe opbouw zou dat mogelijk wel zijn. Daar is het aan de vakbonden om op hun eigen ledenvergadering steun van de deelnemers te krijgen.

==============================================================

Emiel Stolp is gepensioneerd pensioenfondsbestuurder